Wprowadzenie
W naszej ofercie sprzedaży znajduję się w tym momencie około 150 odmian winorośli. Jednak wiele osób chcę po prostu posadzić sobie kilka krzaków, które będą rodziły smacznymi owocami. A odmian do wyboru jest tak wiele. Czasem trudno się w tym wszystkim połapać Jakie więc wybrać odmiany? Czym się sugerować? W tym artykule opiszemy jak dobierać dla siebie odmiany winorośli.
W naszej winnicy obecnie uprawiamy łącznie około 200 odmian winorośli, jednak ta liczba stale się zmienia. Ciągle testujemy nowe pod kątem przydatności do naszych warunków klimatycznych. Nasza winnica znajduje się w północnej części Beskidu Sądeckiego na wysokości 400 m. n.p.m w porównaniu do większości Polski klimat jest tu dość srogi przez co można stwierdzić , że jeśli u nas winorośl się sprawdzi to może być w powodzeniem uprawiana w praktycznie każdej części Polski. Do sprzedaży wprowadzamy odmiany które są uprawiane w naszej winnicy co najmniej od dwóch lat i jesteśmy stwierdzić , że dany gatunek jest przydatny w naszym klimacie. Jeśli uważamy , że gatunek nie nadaje się do uprawy w Polsce to usuwamy go z plantacji. Najczęściej odmiany są wycofywane z powodu:
- zbyt późnej pory dojrzewania owoców
- zbyt niskiej odporności na przymrozki
- dużej podatności na choroby.
- usuwamy także odmiany które dobrze rosną i są odporne ale są nieprzydatne ze względu na niskie walory smakowe.
Aby wybrać odpowiednie odmiany , należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
Po pierwsze musimy się zastanowić po co nam są potrzebne winorośle?
Ze względu na przeznaczenie odmiany dzielimy na:
- deserowe
Osoby , które sadzą winorośle bo zależy im na smacznych i atrakcyjnych owocach , którymi będą spożywać na świeżo razem z rodziną i znajomymi muszą przede wszystkim szukać wśród odmian deserowych. Winorośle z tej grupy charakteryzują się tym , że mają bardzo atrakcyjne i najczęściej smaczne słodkie owoce. Posiadają znacznie więcej miąższu niż soku. Nie są one jednak najlepsze jeśli chcemy produkować z nich wino lub soki.
Najpopularniejsze odmiany deserowe to: Arkadia , Piesnia , Timur , Iza Zaliwska , Regina ,
J.H.D. 217-40-3-1 , Wiktoria 5 , Agat Doński , Nero , Muscat Blue i Festive.
Specjalną grupą winorośli deserowych są odmiany beznasienne. Nie posiadają one w ogóle pestek lub są one na tyle małe , że człowiek nie jest w stanie ich zauważyć. Nadają się do bezpośrednio spożywania lub do produkcji rodzynków. Odmiany te zaliczają się do najsmaczniejszych. Najczęściej mają delikatny muszkatowy smak. Zazwyczaj odmiany te nie mają zbyt dużych owoców choć są wyjątki jak: Kiszmisz Biełyj Ustojcziwyj czy Baliet.
Najpopularniejsze beznasienne to: Eiset Sedless , Himrod , Lakemont , Realiance i Venus.
- przerobowe
Odmiany przerobowe przeznaczone są do wytwarzania dobrej jakości wina i soków. Są polecane osobom , które chcą cieszyć się dobrym winem własnej produkcji w przydomowej winniczce. Najczęściej odmianami przerobowymi obsadzane są także duże profesjonalne winnice zakładane przez ludzi chcących wyprodukować dużą ilość wina lub soku Dobrym pomysłem jest obsadzenie winnicy odmianami przerobowymi jeśli ta powstaje w celach inwestycyjnych. Można dzięki temu uzyskać duże zyski z produkcji wina , soków lub odprzedaży owoców do dalszej produkcji. Najpopularniejsze odmiany na białe wina w Polsce to Solaris , Seyval Blanc , Muscat Odeski i Bianca. Natomiast najczęściej uprawianymi odmianami na wina czerwone są: Regent , Rondo , Foch Marscheal oraz Leon Milot. Warto jednak zwrócić uwagę także na mało jeszcze znaną w Polsce odmianę lecz rewelacyjnie się spisującą winorośl Salome.
- ogólnoużytkowe
Jeśli jednak nie chcemy wybierać pomiędzy odmianami deserowymi a przerobowymi bo chcemy zarówno spożywać świeże owoce jak i wytwarzać z nich wino to idealnym wyborem będą odmiany ogólnoużytkowe. Winorośle te charakteryzują się tym , że są bardzo łatwe w uprawie. Z reguły są bardzo odporne zarówno na choroby jak i przymrozki. Zazwyczaj mają owoce średniej wielkości. Do najpopularniejszych odmian z tej grupy należą:
Buffalo , N.Y.M. Aurora oraz Schulyer.
- dekoracyjne
- Czasem winorośle są wykorzystywane w celach dekoracyjnych. Dla osób które chcą obsadzić swoje tarasy . altany pergole lub ściany przy domach najlepiej nadają się odmiany z tej grupy. Winorośle dekoracyjne charakteryzują się silnym i szybkim wzrostem oraz dużymi ozdobnymi liśćmi. Nie stwarzają żadnych problemów w uprawie z reguły są całkowicie odporne na choroby i mrozy. Owoce nie są zbyt duże ale smaczne. Do najbardziej polecanych z tej grupy nalezą: Isabella , Konkord R. , Fredonia czy Swenson Red i Ontario.
Po drugie w jakiej lokalizacji będziemy sadzić nasze winorośle?
Odmiany winogron nie mają zbyt dużych wymagać glebowych, więc tym nie najeży się zbytnio przejmować. Winorośl preferuję żyzną lekko przepuszczalną glebę. Jednak nawet jeśli będzie to zwykła gleba to nie będzie problemu. Nawet jeśli gleba będzie zakwaszona to niewielka ilość wapna kórnickiego powinna rozwiązać problem.
Znacznie ważniejszą kwestią są: lokalizacja, nasłonecznienie , osłonięcie od wiatru.
Polska jest dość zróżnicowana pod względem klimatu. Najważniejszymi czynnikami klimatycznymi przy uprawie winorośli są temperatury i długość okresu wegetacyjnego.
W cieplejszych rejonach kraju bez problemu można uprawiać odmiany uznawane za najbardziej atrakcyjne jednak nieco mniej odporne jak: Arkadia , Regina , Laura , Nadjeżda Azos czy Orion.
Długość okresu wegetacyjnego w Polsce
W tej części Polski gdzie występują niższe temperatury odmiany o mniejszej mrozoodporności powinno się zabezpieczać zimą przed przymrozkami. W najchłodniejszych rejonach kraju takich jak Suwałki czy Podhale zaleca się uprawiać odmiany o najwyższej odporności na mróz. Np. Fredonia , Konkord Rosyjski , Isabella , Swenson Red , Eiset Sedless. Ontario czy Foch Marschal Poza lokalizacją znaczenie ma też ekspozycja terenu. Najkorzystniejsze są miejsca dobrze nasłonecznione a osłonięte od wiatru. W takich przypadkach można skusić się na mniej odporne odmiany. Jeśli jednak winorośl będzie narażona na duże podmuchy wiatrów lub miejsce jest tzw. ostoją mrozową.( np. w dolinie rzek) to warto wybierać odmiany bardziej odporne.
Po trzecie czy krzew będzie nasłoneczniony? Jaka jest tu długość okresu wegetacyjnego?
Tutaj najważniejszym kryterium będzie pora dojrzewania owoców.
Ze względu na porę dojrzewania owoców odmiany dzielimy na:
- Bardzo wczesne
Dojrzewające już nawet końcem lipca i w sierpniu
- Wczesne
Dojrzewające pod koniec sierpnia i do początku września
- Średnio-wczesne
Dojrzewające w drugiej połowie września
- Średnie
Dojrzewające początkiem października. Z tej grupy uprawiamy tylko pojedyncze odmiany ze względu na wyjątkową atrakcyjność owoców.
- Późne
Dojrzewające w drugiej połowie października. Takich odmian nie uprawiamy w naszej winnicy ponieważ w naszych warunkach są nieprzydatne.
W zdecydowanej większości Polski okres wegetacyjny trwa ponad 215 dni w roku przez co z powodzeniem można uprawiać praktycznie wszystkie oferowane odmiany winorośli. Od Bardzo wczesnych do tych średnio wczesnych. W takich przypadkach zaleca się wybór odmian zróżnicowanych o różnej porze dojrzewania tak aby móc cieszyć się owocami przez możliwie długi czas.
W rejonach o najdłuższym okresie wegetacji powyżej 220 dni( Polska zachodnia , zachodnio-południowa aż do Wyżyny Lubelskiej) bez kłopotów można uprawiać także odmiany o średniej porze dojrzewania jak Lancelot , Talizman.
Jednak w tzw. polskim biegunie zimna czyli Suwalszczyźnie zalecamy uprawę tylko odmian bardzo wczesnych i wczesnych.
Istotnym czynnikiem jest tu też nasłonecznienie terenu. Winorośl to roślina ciepłolubna, im stanowisko będzie lepiej nasłonecznione tym winogrona wcześniej nabiorą odpowiednią ilość cukru, To znaczy , że w miejscach , które są bardziej zacienione należy sadzić odmiany o wcześniejszej porze dojrzewania.
Po czwarte uważać na odmiany sprowadzane z zagranicy.
Z racji tego , że w wielu europejskich krajach uprawa winorośli jest znacznie bardziej popularna niż w Polsce to mamy łatwy dostęp do wielu odmian pochodzących z zagranicy. Bardzo często nasi rodacy sprowadzają lub przywożą ze sobą odmiany przerobowe pochodzące z Niemiec, Francji , Austrii , Szwajcarii czy Włoch lub odmiany deserowe pochodzące z Węgier , Bułgarii czy Mołdawii. Ponadto na naszym rynku funkcjonuję wiele szkółek i osób , które sprowadzają sadzonki bezpośrednio z zagranicy. Jednak zalecamy jednak wysoką ostrożność. W wymienionych krajach panują całkiem inne warunki klimatyczne, przede wszystkim mniejsza ilość dni deszczowych i zdecydowanie łagodniejsze zimy. Większość odmian popularnych w Niemczech ma odporność na mróz sięgającą -15 do -18 stopni co w naszym klimacie jest nie do przyjęcia. Przetestowaliśmy bardzo wiele takich odmian i zdecydowana większość nie ma szans powodzenia w uprawie.
Są oczywiście wyjątki bo kilka odmian pochodzących z Niemiec , Szwajcarii czy Francji bardzo dobrze radzi sobie w Polsce ( np. Regent , Rondo , Foch Marschal , Leon Milot , Muscat Blue Solaris czy Salome) oraz z Bułgarii, Mołdawii czy Węgier ( np. Kodrianka , Nero , Regina , Bianca, Lilla, Plewenski Muscat). Bardzo dobrze przyjęło się u nas wiele odmian z Rosji czy Ukrainy , które są mają bardzo atrakcyjne owoce ale są przystosowane do wysokich przymrozków ( Piesnia , Timur , Podarok Zaporoża , Rusmoł Rannij , Konsuł , Wiktoria 5).
Podsumowanie
Osobom , chcącym cieszyć się świeżymi owocami we własnym ogrodzie zalecamy wybór kilki odmian o zróżnicowanej charakterystyce. Warto dobierać odmiany od najwcześniej porze dojrzewających owoców do możliwie późnej – dzięki temu świeże owoce będzie można zrywać przed możliwie długi czas. Warto także wybierać odmiany o różnych barwach owoców i posmaków. Większa różnorodność sprawi , że ogród będzie bardziej obfity. Przykładowym zestawem atrakcyjnych odmian deserowych nadającym się do uprawy w większości kraju jest:
- Piesnia
- Timur
- Iza Zaliwska
- Fanny
- TP-25
- Podarok Zaporoża
- Jubilej Hersonkiego Dacznika
- 217-40-3-1
- Weronika
- Liux
- Wiktoria 5
- Agat Doński
- Donaria
- Festive
- Muscat Blue
- Nero
Osobom sadzącym winorośle w cieplejszych rejonach kraju lub chcących zabezpieczać je na zimę w chłodniejszej części Polski można polecić niezwykle atrakcyjne winogrona jak:
Jeśli winogrona będą uprawiane w chłodnych rejonach Polski , w miejscach wietrznych i tzw. ostojach mrozowych gdzie nie będą w żaden sposób zabezpieczane można także znaleźć odmiany o bardzo smacznych lecz nieco mniejszych owocach jak:
- Kristaly
- Sputnik Siewiernookałkaski
- Fredonia
- Swenson Red
- V68-021
- Konkord R.
- Lutti
- Isabella
- New York Musact
- Eiset Sedless
- Realiance
- Venus
Najlepiej spisującymi się odmianami w Polsce na wysokiej jakości białe wino są:
W chłodniejszych rejonach zalecana jest uprawa bardziej odpornych:
Najbardziej polecanymi odmianami do produkcji czerwonego wina w Polsce są:
W chłodnych i trudnych stanowiskach także można wyprodukować dobre czerwone wino. W tym przypadku polecamy:
Zachęcamy od zapoznania się z naszą ofertą: OFERTA WIOSNA 2018
Jeśli wciąż mają Państwo wątpliwości co do wyboru odmian zapraszamy do kontaktu. Chętnie odpowiemy na wszelkie pytania dotyczące winorośli.